Nedersaksisch meerst spreuken officiële regionaole tael

Zoe’n kwat van de 15-plussers bruukt thuus et meerst een ere tael as et Nederlaans. Dat kan gaon om een dialekt, een regionaole tael: Limborgs, Fries of Nedersaksisch, of om een ere taal, zoas Engels, Pools of Turks. Et bruken van regionaole taelen en dialekten verschilt naor gelang de regio, mar ok opleiding en leeftied bin van invloed. Dit dot blieken uut ni’je ciefers van et CBS-onderzuuk Sociaole saemenhang en welwezen, dat in 2019 onder roem 7,5 duzend personen uutvoerd is.
De drie regionaole taelen mit mekeer tellen veur 10 percent. De verdieling is zo: Nedersaksisch: 5 percent, Fries: 2 percent en Limburgs: roem 3 percent).

Et is de eerste keer sund 1998 dat over dit onderwarp een nationaol onderzuuk holen is dat baseerd is op een representatieve steekproef. De dielnemers gavven bescheid op de vraoge: ‘Welke tael of welk dialekt wodt bi’j jow thuus et meerst praot?’ Daorbi’j konnen ze kiezen uut een lieste mit 111 taelen en dialekten. Butendat konnen ze een tael of dialekt zels angeven as die niet op ‘e lieste stonnen. Mit mekeer wodden 149 taelen en dialekten nuumd. Et hiele CBS-onderzuuk is nao te lezen op heur webstee, zie:
ww.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/28/kwart-15-plussers-spreekt-thuis-dialect-of-andere-taal-dan-nederlands
De uutgebreide risseltaoten bin publiceerd as artikel, dat op dat adres te vienen is: ‘Talen en dialect in Nederland – Wat spreken we thuis en wat schrijven we op sociale media?’

273. Tot kiek es

Aj’ klaor binnen in et gezondhiedscentrum in Oosterwoolde en ie gaon weer vot, dan is et Stellingwarfs bi’j de uutgang weer in beeld mit: Tot kiek es. Dat is ok weer et ‘gewone zeggien’ in et Stellingwarfs aj’ votgaon. Et wodt vaeker bruukt, al wodt et soms nog wel es verkeerd schreven. Dan wodt van ‘kiek es’ ien woord maekt. Vremd, want ie schrieven ommes ‘kijk eens’ in et Nederlaans ok niet an mekere… Et schrieven van et Stellingwarfs is veul makkeliker as dat wel es docht wodt… In dit gezondhiedscentrum gaon ze d’r in elk geval gezond mit omme, en dat is mooi!

272. Kom d’r mar in

Aj’ naor et gezondhiedscentrum van Oosterwoolde gaon woj’ hiel vrundelik ontvongen. Niet alliend deur de meensken die d’r warken, mar ok aj’ binnenstappen, want op ‘e buterdeuren staot, in geef Stellingwarfs en zoas hier bi’jomme zegd wodt: Kom d’r mar in. Zoks is mooi, is ’t niet?

271. Fluuster mien naeme…

Op disse foto staon vier zinnen uut et gedicht Kruuspunt van Johan Veenstra. Et hiele gedicht is in twie baankies beiteld in et centrum van Noordwoolde, daor in vroeger daegen de brogge over de Noordwooldiger Vaort lag. De baankies heuren bi’j een keunstprojekt van keunstener Peter Hiemstra uut Berkoop, die de omtrek van de brogge daor ok weergeven het. (Foto en tekst: Johan Veenstra)

270. de Holthof

De Holthof, dat is de naeme van een siertuun, B&B en vekaansiehuus an de Heufdweg in Hooltpae. Et hadde eins Hoolthof wezen moeten, mar holt in plak van hoolt wodt wel vaeker bruukt. Zoas in: ’t Holtpad (146).

(Foto en tekst: Johan Veenstra)