Et Fochtelervene – van Iestied naor Wieshied Première: zundag 24 oktober 2021 op RTV Drenthe

Filmmaeker en historikus Thomas Rovers zorgt veur unieke dokementaire

Et Fochtelervene – van Iestied naor Wieshied
Een dokementaire over et verhael van et Fochtelervene
Première: zundag 24 oktober 2021 op RTV Drenthe

As et vandaege-de-dag over et Fochelervene gaot is et al gauw ok over de kraenvoegels die d’r sund een peer jaor weer veurkommen. Of et gaot over de perblemen om de stikstof henne, want daor het dit gebied ok mit te maeken. En dan komt ok al gauw de vraoge op wat goed beheer feitelik inhoolt. Hoe kriej’ dit uutzunderlike gebied zonder al te veul beschaedigings deur disse muuilike tied van stikstofperblemen en klimaotveraanderings naor betere tieden? Dat dit slim biezundere venegebied, dat iene van de laeste levende hoogvenegebieden is, ok veur de toekomst beweerd blift?

De Fochtel is iene van de vroegst bewoonde gebieden van Noord-Nederlaand. Dat was al veur et jaor nul, wat dudelik wodde doe de bekende perfester A.E. van Giffen in de dattiger jaoren van de veurige ieuw de grondsporen van een nederzetting uut de prehistorie ontdekte. Dat hoolt mitien ok in dat d’r doe al spraoke west hebben moet van de invloed van et gebied op de meensken en eersomme.

Et Fochtelervene besleug ooit 10.000 bunder en now nog mar 2.600 bunder. Et is een gebied daor de bewoners in de naoste omgeving deur de iewen henne op verschillende menieren mit te maeken had hebben of nog altied hebben. Turfstikken is misschien wel iene van de bekendste veurbeelden. Turf het in hiele periodes van belang west as branige. Dat duurde tot stienkool him andiende.

‘Van Iestied naor Wieshied’: van oergebied tot et netuurgebied van now
Van alle aspekten die mit et Fochtelervene te maeken hadden, of nog hebben, het de stichting Stellingwarver Schrieversronte, et instituut veur tael en streekkultuur in Stellingwarf, een film produceerd. Een film in de vorm van een verhaelende dokementaire. Hoe ontston et gebied, wie woonden d’r, hoe leefden de meensken mit en op et vene, wat veraanderde d’r deur de jaoren henne, wat is et belang van et vene as netuurgebied.
Mit zoe’n briede opzet wil de Stellingwarver Schrieversronte (SSR) veural zien laoten wat et Fochtelervene deur de iewen henne west het: van oergebied tot van levensbelang veur de bewoners, tot et netuurgebied van now. Antrekkelik veur de meensken in de buurt en veur bezukers van heinde en veer. De film wodde financieel meugelik maekt deur Rabobank Heerenveen-Zuidoost Friesland.

Ontstaons- en laandschopsgeschiedenis
In de film is d’r veul ommedaenken veur de ontstaons- en laandschopsgeschiedenis van et gebied. Mit naeme dr. Roy van Beek (archeoloog) en promovendus Cindy Quik (fysisch geograaf) vertellen d’r over. Beide bin ze verbunnen aa de WUR (Wageningen University & Research). Laandschopshistorikus drs. Dennis Worst uut Else (promovendus bi’j perfester dr. Theo Spek van de RU Grunningen) gaot uutgebreid in op de biezundere laandschopsgeschiedenis van et Fochtelervene.

Otto de Vent van De Fochtel vertelt o.e. over de boekweitbraandkultuur

Mitwarking streekkenners
In de film vertellen streekkenners Otto de Vent en Jan Oosterkamp over twie interessaante onderwarpen. Zo vertelt De Vent over de verbouw van boekweit op et vene, zoas dat in de 19de ieuw nog gebeurde en wat doe een belangrieke bron van inkomsten was veur flink wat inwoners in de regio. Jan Oosterkamp, die spietig genoeg op 91-jaorige leeftied in september 2020 wegraekte, vertelt over et Fochtelervene in de Twiede Wereldoorlog.

Netuurmonementen
Netuurlik komt in de dokementaire ok Netuurmonementen, de beheerder van et venegebied, an et woord, in de persoon van koördinaoter en boswaachter Martin Snip. Uteraord bin zaeken as de beheersplannen veur de naoste toekomst en daornao, en de laandschoppelike weerde onderwarpen.

De ‘stemme’ (voice-over) in de film is van Femmie van Veen van Hooltpae

Aandere gegevens
Veur et schrieven van et verhael en et opnemen en regisseren wodde historikus en filmmaeker Thomas Rovers vraogd, uut Grunningen. De dokementaire is veur een pat in et Stellingwarfs, dat is ja de tael van et gebied, dus ok kultureel arfgoed dat hielemaole mit de streek verbunnen is. D’r is zorgd veur ondertiteling in et Nederlaans.

De film duurt omtrent een ure en is veur et eerst te zien op 24 oktober op RTV Drenthe. Et is de middags om 13.00 ure, en daornao is de twiede vertoning om 15.00 ure. De film zal in november nog te zien wezen in de ‘dokuwike’ van Omrop Fryslân.

Et Fochtelervene – Van Iestied Naor Wieshied – Trailer #1 (2021)

Prissentaosie dokementaire ‘Van iestied naor wieshied’ in septemer

In september zal de prissentaosie wezen van de dokementaire Et Fochtelervene Van iestied naor wieshied. Et verhael veur die dokementaire wodde schreven deur historikus en filmmaekerThomas Rovers uut Grunningen; ok de opnaemen en de regie weren in hanen van him. Hi’j dee dat in opdracht van de Stellingwarver Schrieversronte, die veur dit prachtige projekt een flink subsidiebedrag kreeg van Rabobaank Heerenveen-Zuidoost Friesland.

Ontstaons- en laandschopsgeschiedenis

In de verhaelende dokementaire, die ongeveer een ure duren zal, kommen veul verschillende aspekten an de odder die mit et Fochtelervene te maeken hadden, of nog altied hebben. Hoe ontston et gebied, wie woonden d’r, hoe leefden de meensken mit en op et vene, wat veraanderde d’r deur de jaoren henne. De trailer die sund 10 juni klaor is geft een goeie indrok van wat in de dokementaire te zien wezen zal.

Veul ommedaenken is d’r veur de ontstaons- en laandschopsgeschiedenis van et gebied. In de film vertellen daor mit naeme dr. Roy van Beek (archeoloog) en promovendus Cindy Quik (fysisch geograaf) over. Beide bin verbunnen an de WUR (Wageningen University & Research), en bin deur laandschopshistorikus drs. Dennis Worst uut Else hierveur benaoderd. Worst, sund een posien warkzem bi’j Laaandschopsbeheer Frieslaand in Beetsterzwaog, vertelt zels over de laandschopsgeschiedenis. An de dokementaire warkten o.e. ok Netuurmonumenten (eigener en beheerder van et gebied) mit en streekkenner Otto de Vent van De Fochtel. Butendat is ok Jan Oosterkamp van De Fochtel, die in september 2020 uut de tied raekte, in de film te zien en te heuren. In et vroege veurjaor van 2020 was Rovers nog op bezuuk bi’j Oosterkamp en maekte doe die opnaemen. 

Van oergebied tot van levensbelang

Mit disse briede opzet wil de Stellingwarver Schrieversronte veural zien laoten wat et Fochtelervene deur de ieuwen henne west is: van oergebied tot van levensbelang veur de bewoners, tot et netuurgebied van now. Antrekkelik veur de meensken in de buurt en veur bezukers van heinde en veer.

Ere mitwarkers

Veur de voice-over las Femmie van Veen (Hooltpae) de teksten in, veur et geluud zorgde Robert Lanting uut Arnhem, die ok veur de filmmeziek tekende. De animaosies in de film bin van Timme van Munster, wiels d’r ok illestraosies in te zien binnen van Ulco Glimmerveen. De produktie was in hanen van Sietske Bloemhoff (Ni’jberkoop).

Een mooi decemberkedogien!

Nog een mooi decemberkedogien neudig?
Wat dochten jim van een prachtig hoolten deusien mit daorin een stick, mit logo, van de eerste Stellingwarver speulfim ‘Daor klept de klokke weer’? Die kost mar € 12,50 en is te koop bi’j de Stellingwarver Schrieversronte. As jim de film vandaege of morgen bestellen, kuwwe him disse weke nog toesturen op deensdag of woensdag, dus krek veur Sunderklaos! Oons mailadres is info@stellingwarfs.nl. Mit disse unieke kaans niet, want van disse 50 exklusieve uutgifte bin d’r roem 30 verkocht. Een ‘collektors item’!

Psalm 8

Jow naeme, Heer, wodt prezen hier op eerde,
jow majesteit , Heer, is van grote weerde.
De kiendermonden numen Jow as Heer;
Jow vi’janen en strieders bin niet meer.
Zie ik de hemel mit zien goolden lochten:
wat is de meenske dat Jow him bedochten?
Jow maekten him krapan een engel liek
en kroonden him as keuning van jow riek.
De meenske heerst, hi’j het alles in hanen:
schaopen en ossen, beesten van de lanen.
Voegels en vissen, dieren uut et meer.
Wi’j priezen hier op eerde Jow, o Heer.