Omslagfoto De Ovend (Sietske Bloemhoff)
In et aprilnommer van et Stellingwarver tiedschrift De Ovend is vanwegens 70 jaor bevri’jding veul ommedaenken veur de Twiede Wereldoorlog, en dan mit naeme in de regio Stellingwarf. Zo vertelt Jan Menger van De Blesse in ‘Dit plak dot me wat’ an redakteur Jannes Westerhof over zien verzaemeling militaria, en bezuken ze tegere et begreefplak in Wolvege daor zeuven bemanningsleden van een Engelse bommewarper begreven liggen. De Lancaster wodde deur een Duuts jachtvliegtuug daelescheuten en kwam branende terechte op et drassige laand bi’j de Sas aachter Sunnege/Ooldetriene. Harmen Houtman schrift over zien reize naor Auswitz – Birkenau en over welke indrok die reize op him maekte. Sjoukje Oosterloo schrift over heur herinnerings an de oorlogsperiode doe ze as kiend vlak bi’j de Drie Tolhekken in Oosterwoolde woonde: ‘Doe de oorlog oflopen was, zag ik op een dag mien Heit thuuskommen. Hi’j was doe bi’j de burgerbescherming. Ik ston mit mem veur et keukenrute en zag een lange riegel mannen anlopen kommen. Twie an twieje leupen ze, en ze hadden allemaole een briede baand om de aarm. Doe de mannen an oons huus toe weren, stapte heit uut de riegel. Dat was veur mi’j et aende van de oorlog.
In huus wodde laeter nooit meer over de oorlog praot. Dat doodzwiegen het niet goed west, het laeter wel blieken daon.
Heit kon muuilik praoten over dingen die hi’j mitmaekt het in de oorlog. Vandaege-de-dag hej’ veur zokke perblemen naozorg of ie gaon naor een psychiater. Daor wodde nao de oorlog gien andacht an geven. Et was weer vrede en d’r mos warkt wodden.
Op een dag, et zal in 2007 west wezen, kwam ik onverwaachs bi’j Heit deur de deure. Hi’j zat aachter et orgel te speulen. Doe vertrouwde hi’j me toe, dat as hi’j slim last hadde van oorlogsgedachten, hi’j aachter et orgel zitten gong te speulen. Dan zakten die alderverschrikkeliksten gedaachten weer wat vot en wodde hi’j weer rustig. Dat was dus Heit zien therapie’.
Et Bosbargpad en meer
In De Ovend van april is d’r ok andacht veur et ni’je Bosbargpad in Appelsche. Redakteur Jan Koops was daorveur in gesprek mit Henk Jongsma en Geert Veen van de Historische Verieninge Appelsche e.o. In De Ovend van juni schrift Koops veerder over dat ni’je pad, daor aj’ al lopende onderwegens tal van historische biezunderheden integen kommen zullen. De ni’je Ovendredakteur schreef liekewel ok et slim wetensweerdige artikel ‘Een kruus uut de oorlog om België’. Sund 1839 is België onofhaankelik, mar veurofgaonde daoran was d’r een kotte oorlog. Een groot leger van vri’jwilligers perbeerden die onofhaankelikhied te keren, en in dat leger zatten meer as vierduzend Friezen. Van roem 130 daorvan is zeker dat ze uut de Stellingwarven kwammen.
Veerder in De Ovend
Johan Veenstra vertelt opni’j over de aeventuren van zien beide katten Boris en Joris, Jan van Mackem haokt in op et begrip ‘melkbussehoogte’, en Freddie de Vries het zien overdaenkings bi’j De Lende… In ‘Bericht uut Osaka’ schrift Anne Henk Bloemhoff o.e. over et plaetselike dialekt van die stad, et Kansai-ben, en uteraord vertelt Frank Spijkers in zien striptekening weer over Otto, heer van Buil!
