Dokementaire Fochtelervene: van oergebied tot van levensbelang

door

Op et mement warkt filmmaeker Thomas Rovers uut Grunningen nog hadde deur an zien dokementaire over et Fochtelervene. Die dokementaire maekt hi’j in opdracht van de Stellingwarver Schrieversronte, die veur dit prachtige projekt een flink subsidiebedrag kreeg van Rabobaank Heerenveen-Zuidoost Friesland. Alle opnaemen veur de dokementaire bin intied maekt, Rovers is op dit mement drok in de weer mit et monteren van de film. Et doel is dat de dokementaire begin 2021 klaor is.  

Ontstaons- en laandschopsgeschiedenis

In de verhaelende dokementaire kommen veul verschillende aspekten an de odder die mit et Fochtelervene te maeken hadden, of nog hebben. Hoe ontston et gebied, wie woonden d’r, hoe leefden de meensken mit en op et vene, wat veraanderde d’r deur de jaoren henne.

   Veul ommedaenken is d’r veur de ontstaons- en laandschopsgeschiedenis van et gebied. In de film vertellen daor mit naeme dr. Roy van Beek (archeoloog) en promovendus Cindy Quik (fysisch geograaf) over. Beide bin verbunnen an de WUR (Wageningen University & Research), en bin deur laandschopshistorikus drs. Dennis Worst uut Else hierveur benaoderd. Worst, sund kot warkzem bi’j Landschapsbeheer Friesland in Beetsterzwaog, vertelt zels over de laandschopsgeschiedenis.

   An de dokementaire warkten o.e. ok Natuurmonumenten mit en streekkenner Otto de Vent. Ok Jan Oosterkamp, die een schoffien leden uut de tied raekte, is in de film te zien en te heuren. In et vroege veurjaor was Rovers nog op bezuuk bi’j Oosterkamp en maekte doe die opnaemen. 

Kenniscentrum SSR

De Fochtel heurt bi’j de vroegst bewoonde gebieden van Noord-Nederland. D’r was in elk geval al veur oonze jaortelling spraoke van bewoning. Dat wodde dudelik doe de bekende perf. A.E. Van Giffen in de dattiger jaoren van de veurige ieuw de grondsporen van een nederzetting uit de prehistorie ontdekte. Dat betekende ok dat d’r doe al spraoke west wezen moet moet van de invloed van et gebied op de meens en aandersomme. Veul bronmateriaol  wodt sekuur beweerd in et Kenniscentrum van de Stellingwarver Schrieversronte, zoas de kollektie van H.J. Popping en dat van et in 2005 uutgeven boek ‘Archeologie van de Stellingwerven’ van Sake Jager en Evert van Ginkel. 

Van oergebied tot van levensbelang

Mit deze briede opzet wil de Stellingwarver Schrieversronte veural zien laoten wat et gebied deur de ieuwen henne west is: van oergebied tot van levensbelang veur de bewoners tot et netuurgebied van now, antrekkelik veur de meensken in de buurt en veur toeristen.  

Thomas Rovers

Filmmaeker en historikus Thomas Rovers uut Grunningen verdiende in de Stellingwarver regio eerder al zien sporen mit et schrieven en regisseren van de speulfilm ‘Daor klept de klokke weer’, en kotleden verzorgde hi’j nog de opnaemen van een tal veurleesverhaelties veur ukken. Veur de Stellingwarver Schrieversronte zal hi’j ok veur de verfilming van verhaelen van Rob Zethoven, oold-huusdokter uut Berkoop, zorgen gaon.

Foto: Ype Dijkstra

De Ovend van december 2020 is d’r!

door

De leden van de Stellingwarver Schrieversronte en zo ok de aandere abonnees van ‘De Ovend’ hebben him al weer in huus kregen: de zesde en toegelieke laeste oflevering van et Stellingwarver tiedschrift ‘De Ovend’. Twintig euro per jaor, losse nommers € 4,00.
Et is weer typisch een hiel mooi Ovend-nommer dat veur oons ligt. Een pracht van een artikel staot an et begin, dat wil zeggen krek nao een mooi ‘Veuroffien’ van Jan Koops over zien verhuzeri’je en perikels d’r bi’j. Dat mooie artikel is van de haand van Kjest Herder. Et is een vraoggesprek mit scheidend direkteur Sietske Bloemhoff. Titel: ‘Sietske Bloemhoff: “Et zit d’r op!”. Behalven Schrieversronte-angelegenheden duken ze tegere ok in veerdere aktiviteiten van Sietske, zoas op et terrein van de folk-meziek in et verleden. D’r volgt nog een ofscheidssymposium in et ni’je jaor. Wanneer is nog niet wisse. Anslutend lezen we ankondigings van twie ni’je boeken: ‘Jaorboek Nedersaksisch 1 (2020)’ en ‘Introduction to Dutch Low Saxon. Language and Literature’. In beide boeken staot ok et Stellingwarfs in ’t volle locht.
Alweer een pracht van een artikel volgt dan: ‘De slag bi’j Berkoop die niet deurgong’. Dat is een uutvoerige uutienzetting van historikus Sierd van Randen, ofkomstig van Oosterwoolde, die mit een starke zelsberisseneerde uutleg van een bepaolde pesaosie uut de ‘Quedam narracio de Groninghe, de Thrente, de Covordia’ (bi’j streekgeschiedkundigen goed bekend), annemelik maekt dat een veurneumen ‘slag’ bi’j Berkoop die toch niet deurgong, dudet op de ienhied ‘Stellingwarf’ al in 1232. Mit ere woorden, Stellingwarf as ‘laand’ begint dan al, niet pas in 1309 (et jaor van bekende Stellingwarver oorlogvoerderi’je om en in Vollenhove). Attie Nijboer komt mit et gedicht ‘Gevangen’, en dan volgen verhaelen van Rob Zethoven: ‘Een onvergetelike sunderklaosaovend’, Freddie de Vries: ‘Een allemachtig taoi volk!’, Kjest Herder: ‘Aandere liefde’, Sjoukje Oosterloo: ‘Ni’jjaor in Aovendrood’ en Carol Klok: die vertelt over ‘Popke Lap, de hooltsnieder van Scharpenzeel’. In ‘Kniezebikker en kniezebieter. Over een peer Stellingwarver voegelnaemen’ gaot taelkundige Henk Bloemhoff in op et komof van die biezundere woorden. Frank Spijkers zien strip ‘Otto, heer van Buil’ past bi’j de tied van de schieteri’je mit vuurwark om ni’jjaor henne. Hoe dat kan? Zels lezen, disse mooie ‘Ovend’. Dan kriej’ d’r nog ni’jgies en redaktionele zaeken op toe!

Op ‘e foto: Sietske Bloemhoff mit heur beide honnen (@Kjest Herder)

253. Et Darreltien

door

Et Darreltien was de naeme van een eupenlochttheater aachter dörpshuus De Bult op Der Izzerd. In et Stellingwarfs is darreltien een dadde pat van een groot perceel. Hadde et daor die betekenis ok?

Johan Veenstra stuurde de foto’s en tekst in veur de rebriek Stellingwarfs in et ‘wild’.

252. Uut de buurte

door

Wat was et aorig da’k in de Sunderklaostied van 2019 in een supermark in Noordwoolde stri’jgoed kopen kon mit een Stellingwarver naeme! En et was nog lekker ok! (Foto en tekst: Johan Veenstra)