Jong van hatte mit et Stellingwarfs de toekomst in
Redaktie Keuperen ploert
Wat hej’ oons
lange waachten laoten!
Muui van alle
natte daegen
koolde naachten
onbehaegen
d’r kwam gien aende an!
Now braan ie d’r op
mit baastend geweld
Verschruui ie,
verbraan ie
Et mooie, frisse, grune
zal in bruun vervaegen
En wi’j?
bin nog hieltied gien maoten
Blieven klaegen
Daor kuj’ van op an!
Attie Nijboer
Ommedaenken veur et Stellingwarfs in ‘Heerlijk Overijssel’
Now donderdag is d’r in et tillevisiepergramme ‘Heerlijk Overijssel’ van RTV Oost o.e. ommedaenken veur et Stellingwarfs. In et live-pergramme zal Jan Koops van Oosterwoolde over et Stellingwarfs en de inzet van de Stellingwarver Schrieversronte veur de tael en streekkultuur vertellen.
‘Heerlijk Overijssel’ is een zommerpergramme van RTV Oost (de regionaole radio- en tillevisiezender van Overiessel), dat gedurende negen weken alle warkdaegen uutzunnen wodt. Et pergramme kent alle weken een aander thema, disse weke is et thema ‘Grenzeloos’ an bod. Alle daegen wodt uutzunnen vanuut een greensgebied mit een ere perveensie en mit Duutslaand. Op donderdag 8 augustus komt et pergramme live vanuut Ossenziel, en dat plak ligt an de greens mit et Stellingwarver pat van Frieslaand.
‘Heerlijk Overijssel’ is te gaaste bi’j Jachtwerf Vri-Jon Yachts, et pergramme begint om 17.21 ure.
Kotleden weren Ype en Joke Dijkstra uut Oosterwoolde op vekaansie naor et hoge noorden van Europa. Ok dit keer zaggen zi’j weer talloze veurbeelden van et officiële gebruuk van et Samisch naost de ere (laands)taelen en ok et Engels. Ype en Joke stuurden ok nog wat foto’s mit die ze een jaor of wat leden al es maekten. We laoten ze allemaole zien, mar beginnen bi’j de ooldsten. De eerste drie foto’s wodden neumen in oktober 2009 in et Finse Vuotso:
Vuotso is et meerst zudelike, echte ‘Lappedörp’ van Finlaand. De Samen vertellen je graeg over heur leven. Hier nemen ze weer ofscheid van je aj’ et dörp in zudelike richting verlaoten.
Op disse foto is een welkomstbod in etzelde gebied te zien.
Jim zien hier et formele, twietaelige plaknaemebod van Vuotso.
Bovenstaonde foto maekten Ype en Joke Dijkstra in de zommer van 2010. Ze weren doe o.e. bi’j de Porsangen Fjord bi’j Oldefjord. Dit bod staot bi’j een prachtig bezukerscentrum mit veul infermaosie over de flora en fauna in in elk geval et Noors, et Engels én et Samisch.
Dit infermaosiebod is te vienen in et gebouw van et Noors-Samische Parlement in Karasjok. Disse foto en de foto’s hiernao bin maekt in juni 2013.
We zien hier de greensovergang tussen Finlaand en Noorwegen an de weg 93. An de Finse kaante van de greens hiet et gebied Kivilompolo, an de Noorse kaante – in et Samisch – Aiddejavrre. Weg 93 is een ienvooldige weg mit een boel bodden. Et anduden van et laand gebeurt in et Noors en et Engels, de bodden veerderop bin in et Samisch. Et bod van en veur de gebrukers van de sni’jscooter is veur de meensken in et gebied zels et meerst belangriek!
Dit is een aandere greensovergang tussen Noorwegen en Finlaand, an de weg 92. An de Noorse kaante hiet et daor in et Samisch Dorvonjárga, an de Finse kaante Gáregasnjárga. Ype en Joke vertellen: ‘Wi’j nammen de (slechte) foto in de haost vanuut de auto. En let op: niet et binnenkommende laand (Finlaand) wodt vermeld, mar et gebied Lapland (Lappi); uteraord ok in et Samisch. Ok de Finse gemiente (Utsjoki) wodt in de eigen tael van et gebied angeven.
Ok disse foto is in Karigasniemi, etzelde gebied as op de veurige foto, maekt. Even veerderop ziej’ dus toch een ‘laandebod’. Alles in et Fins, Samisch, Noors en (soms) Engels).
Disse foto wodde maekt in et Finse Sodankylä. Kirjasto is et Fins veur biebeltheek, Girjerádju et Samisch.
Peurasuvanto ligt ok in Finlaand. Op de foto is een infermaosiebod te zien bi’j een voegel(uutkiek)toren. De infermaosie is in et Fins en haost altied ok in et Engels. Finnen vertellen en infermeren graeg over de in et gebied veurkommende dieren.
Ok aj’ een ienvooldige deur et Finse Staotsbosbeheer (let op et uterst kleine blauwe bottien) uutzette kuier maeken – in dit geval bi’j Peurasuvanto – wodt die in twie taelen angeven.
Dit is et Sámediggiu, et gebouw van et Zweeds-Samische parlement in Kiruna in Zweden. Et onderschrift is in mar liefst vier taelen, waoronder vanzels ok et Samisch.
Kommende 5 september gaot d’r in Else de ni’je kursus Laandschopsgeschiedenis uut aende. Et gaot om ien van de vuuf kursussen die de kommende haast anbeuden wodden deur de Stellingwarver Schrieversronte. De ni’je kursus Laandschopsgeschiedenis is ontwikkeld deur Dennis Worst uut Oosterwoolde en is bedoeld om de dielnemers op weg te helpen bi’j et kennismaeken en/of veerder ontdekken van de geschiedenis van et laandschop om heur henne. De ni’je kursus zal de eerste keer geven wodden in Else, et dörp daor Worst van oorsprong wegkomt. Alle gegevens over disse biezundere kursus bin te lezen deur even te klikken op:
Vanwegens de vekaansieperiode en vlak daornao de jaorlikse sutelaktie verscheen al in de dadde weke van juli et augustusnommer van et Stellingwarfs tiedschrift De Ovend. Ok dit keer bin daor weer prachtige artikels, verhaelen en ni’jgies in te lezen! Redakteur Jannes Westerhof zorgde opni’j veur een arg interessaante oflevering van ‘Oosterse kontakten’, dit keer had hi’j een gesprek mit schriever/dichter Derk Jan ten Hoopen uut Zuudwoolde, mar ofkomstig uut de Aachterhoek. Ten Hoopen is o.e. ok veurzitter van de raod van toezicht van SONT (Stichting Streektaal-organisatie in het Nederlsaksisch Taalgebied). Een ommeraek aorig stok schreef Westerhof butendat over et gesprek dat hi’j kotleden had mit de Haulerwiekster Jan Aalders in ‘Dit plak dot me wat’. In de ni’je Ovend is d’r ok ommedaenken veur keunst, daorveur zorgde Pieter Jonker uut Oosterwoolde. Hi’j schreef een slim lezensweerdig artikel over de van oorsprong uut Makkinge ofkomstige keunstener Aizo Betten, veurzien van ofbeeldings van prachtig wark van Betten. Krek as de eerste is ok de twiede oflevering van “Oolde middelieuwse karkhoffies in Stellingwarf’ slim interessaant. In disse oflevering schrift Rienk Klooster over een oold karkhoffien bi’j Peperge, Klooster dee daor kotleden veerder onderzuuk naor. Ommedaenken is d’r ok veur de foto’s van de winners van de fotowedstried veur schoelekiender. Alle winnende foto’s bin in De Ovend opneumen, mit daorbi’j de reden waoromme juust disse foto’s deur de jury (Marije Kuiper en Ruurd Jelle van der Leij) uutkeuzen binnen. Taelkundige Henk Bloemhoff het et in zien taelrebriek dit keer over ‘Westfaalse peren in oons westen…’, Frank Spijkers tekende een ni’je strip, en Lily Köhler en Klaas Boersma zorgden veur twie vermaekelike verhaelen.
Een abonnement op De Ovend kost € 19,00 in et jaor, et blad wodt je dan jaorliks zes keer toestuurd. De Ovend is ok te koop veur € 3,50 in de losse verkoop: bi’j de Schrieversronte in Berkoop en bi’j de boekhaandels Bruna in Oosterwoolde en The Readshop in Wolvege.